Πρόσκληση σχεδιασμού αφίσας εκλογικού αγώνα του ΣΥΡΙΖΑ *

Αν είσαι γραφίστας, ζωγράφος, σκιτσογράφος ή εικαστικός καλλιτέχνης και θες να βοηθήσεις και εσύ τον ΣΥΡΙΖΑ, κάν’ το με τον τρόπο σου. Φτιάξε την δικιά σου αφίσα του ΣΥΡΙΖΑ!

Αποστολή προτάσεων έως τη Δευτέρα 30 Απριλίου

«Είναι μεγάλη χαρά, τιμή και ευχαρίστησή μας, η συμμετοχή σας στη δημιουργία αφισών με θέμα τον εκλογικό μας αγώνα της 6ης Μαίου 2012. Η επιλογή σας γίνεται με βάση την εκτίμησή μας στο πρόσωπο και το έργο σας. Μπορείτε να στείλετε την εικόνα-πρότασή σας σε ηλεκτρονική μορφή και σε διαστάσεις 23,5 Χ31 εκ. σε αρχεία: eps, pdf 300 dpi ή jpeg RGB 300 dpi. Όλες οι προτάσεις θα ενσωματωθούν σε διάσταση 25 Χ35 εκ. και θα περιλαμβάνουν το βασικό εκλογικό σύνθημα και το λογότυπο του ΣΥΡΙΖΑ, όπως εμφανίζεται στο σχέδιο παρακάτω.

Περιμένουμε με χαρά τα σχέδιά σας.

 Αποστολή στην ηλεκτρονική διεύθυνση: tkoronakis@gmail.com με τίτλο “mia afisa gia ton syriza” ή αποστολή μη ηλεκτρονικών αρχείων στη διεύθυνση:  Τ.Κορωνάκης, Πλατεία Ελευθερίας 1, 10553 Αθήνα

Αποστολή προτάσεων έως τη Δευτέρα 30 Απριλίου»

Από το left.gr

Antista/Chef… γραφικά φτιαγμένα για το internet, αλλά και σε μορφή για φωτοτυπίες, αφισάκια, τρικάκια, στένσιλς και ότι άλλο μας κατέβει

Ο Chef

O Antista/Chef δεν είναι υπαρκτός, ούτε καν ένας. Είναι η αγωνία κάποιων ανθρώπων να προσφέρουν με τις γραφιστικές τους γνώσεις -όσο μπορούν- εργαλεία αντίστασης για τον κόσμο των κινημάτων. Να προτείνουν δημιουργίες για διακίνηση στο internet αλλά και και αφισάκια, τρικάκια, στένσιλς, χρήσιμα σε όσους και όσες αγαπάνε πολύ τον καναπέ τους για να μπορούν να τον απολαύσουν αυτές τις μέρες. Σε όσους δεν είναι επαγγελματίες της αντίστασης, αλλά οργισμένοι και οργισμένες γιατί μας στερούν τα στοιχώδη, στο όνομα της σωτηρίας, όχι της χώρας όπως κουτοπόνηρα το παρουσιάζουν, αλλά της σωτηρίας του ανθρωποφαγικού συστήματος των τραπεζιτών, αεριτζήδων κερδοσκόπων και άλλων της συνομοταξίας.

Ακόμα περισσότερο σε όσους και όσες είναι οργισμένες με την προπαγάνδα και τα ψέματα των ΜΜΕ και ειδικά των καναλιών. Προπαγάνδα τόσο μονοφωνική που θα τη ζήλευε κάθε δικτάτορας αυτής της γης. Δεν πρέπει να τους αφήσουμε ανενόχλητους, να τηγανίζουν τα μυαλά των ανθρώπων με δήθεν μονόδρομους, που όλοι καταλήγουν τελικά στις τσέπες τους. Αυτός είναι και ο λόγος που κάθε μέρα λαμβάνουμε δεκάδες mail, συνήθως από την αγωνία ανθρώπων να ενημερώσουν ότι “δεν είναι έτσι”. Ότι τα ΜΜΕ λένε ψέματα. Μέσα από αυτό το blog συντονιζόμαστε και σε αυτή την αγωνία.

Θα βρείτε λοιπόν στον Antista/Chef γραφικά φτιαγμένα για το internet, αλλά και στο βαθμό που είναι κατάλληλα και σε μορφή για φωτοτυπίες, αφισάκια, τρικάκια και στένσιλς και ότι άλλο μας κατέβει.

Χωρίς δικαιώματα χρήσης, χωρίς αναγκαστικές αναφορές στην πηγή, χωρίς ερωτήσεις, χωρίς κανένα άγχος προβολής. Απλά πάρτε τα και σκορπίστε τα παντού.

• Μπορείτε φυσικά να επεμβείτε στα υλικά αν κάτι δεν σας κάνει, μπορείτε να τα διακινήσετε και με κάποια υπογραφή συλλογικότητας, σεβόμενοι ότι μπορεί να το κάνουν και άλλοι, μπορείτε να προτείνετε ή να ζητήσετε πράγματα στα σχόλια ή στο antistachef@gmail.com

Απαντάμε στην κρίση;

Το παρακάτω κείμενο βασίστηκε σε συζητήσεις που κάναμε με συντρόφους και συντρόφισσες το προηγούμενο διάστημα κυρίως στην Αθήνα και στα Χανιά. Δεν το ανεβάζω λοιπόν ως ένα προσωπικό μου κείμενο ή άρθρο, αν και έχει και πολλά προσωπικά στοιχεία, αλλά ως συμβολή σε μια συζήτηση που δυστυχώς δεν έχει ανοίξει ακόμα οργανωμένα. Μακάρι να αποτελέσει την αφορμή. Την συζήτηση αυτή την κάνουμε εδώ και καιρό με συντρόφους και καλούς φίλους όπως ο Αντρέας Καρίτζης και ο Αλέξανδρος Μπίστης. Το κείμενο αυτό όμως δεν θα υπήρχε αν δεν είχαμε κουβεντιάσει αρκετά για αυτό το θέμα με τα παιδιά από το Στέκι Μεταναστών στα Χανιά όπως ο Μάνθος Μαλεκάκης που με την επιμονή του φτάσαμε ως εδώ, ο Σπύρος Λαπατσιώρας, η Μαρία Ζαγγανά και ο Δήμος που δεν θυμάμαι το επώνυμό του. Στην κουβέντα βοήθησε καθοριστικά και η σύντροφός μου Χρυσαυγή Δασκάλα ειδίκα με ένα τελευταίο της σημείωμα.Ειδικά το κομμάτι που αφορά τις γειτονιές έχει βασιστεί σε συζητήσεις που έχουμε κάνει στην δημοτική κίνηση της Αθήνας «Ανοιχτή Πόλη» αλλά και με φίλους από την δημοτική κίνηση «Απόδραση» Αγίων Αναργύρων.

21 Απριλίου. Η επέτειος. Η Ελλάδα στο γύψο.

Ένα στραβοπάτημα σε μια κακοτεχνία του δρόμου το ίδιο βράδυ.

22 Απριλίου. Διάγνωση: βαρύ διάστρεμμα και πιθανή ρήξη έξω πλάγιου συνδέσμου. Αποτέλεσμα: Γυψονάρθηκας για μια βδομάδα χωρίς να το πατάω, μαγνητική για να δούμε την ρήξη, πλήρης γύψος την επόμενη βδομάδα και βλέπουμε. Οι πλάκες που σου κάνει η τύχη ώρες ώρες δεν παίζονται. Το χτύπημα είναι τόσο βαρύ γιατί πρίν καμιά δεκαριά χρόνια είχα το ίδιο χτύπημα στο ίδιο σημείο. Το ημερολόγιο τότε έγραφε 17 Νοέμβρη. Μετά λέμε πως έχει τελειώσει η μεταπολίτευση και  εγώ ακόμα παλεύω στο αντιδικτατορικό κίνημα…και τις λακούβες του.

23 Απριλίου. Δηλώσεις του Πρωθυπουργού από το Καστελόριζο.

Ένας φίλος μου ‘στειλε λοιπόν το όλο υπονοούμενα μύνημα:

Η Ελλάδα στο ΔΝΤ. Η Αριστερά στο γύψο; Περαστικά

Κάπως έτσι, ενώ θα ‘πρεπε να ‘μαι σε συζητήσεις για το τι κάνουμε, να προτείνω πρωτοβουλίες, να μετέχω σε κινητοποιήσεις, να φωνάζω όλοι και όλες στο δρόμο, βρέθηκα ξαφνικά στον καναπέ μου με το ζόρι, με το λάπτοπ απέναντι και το δεξί μου πόδι ψηλά.

Αυτή η αναγκαστική παύση μου έδωσε όμως και μια ευκαιρία. Βλέπω πολύ περισσότερο τηλεόραση. Έβλεπα δηλαδή γιατί μπούχτισα πια. Μιλάω πολύ με αγαπημένους ανθρώπους που περνάνε από το σπίτι να με δουν. Καταφέρνω ίσως να παρατηρήσω την κατάσταση από λίγο πιο μακριά. Χωρίς την καθημερινή ένταση, με μια μεγαλύτερη ίσως νηφαλιότητα.

Ο κόσμος μας είναι πιο απογοητευμένος από ότι πίστευα. Η αμηχανία μας πιο εμφανής. Ο υποκειμενισμός μας τερατώδης και η γραμμή απογειώνεται μέσα στην ασφάλεια του ξύλινου λόγου, αφήνοντας την κοινωνία στον φόβο, στα καθημερινά της αδιέξοδα.

Οι εκπρόσωποι μας μοιάζουν συχνά να διαβάζουν αποσπάσματα της αποκάλυψης πολλές φορές και με το αυτάρεσκο ύφος του στυλ «σας τα λέγαμε εμείς» και ολοκληρώνουν με μια επωδό περι λαϊκής κινητοποίησης, εξέγερσης ξεσηκωμού. Ο Πρετεντέρης συμφωνεί με ότι κι αν του πούμε και επαναφέρει το αρχέγονο ερώτημα. Εσείς τι θα κάνατε αν ήσασταν στην κυβέρνηση; Εσείς που θα βρίσκατε τα λεφτά; Τα λεφτά επείγουν. Πως θα δανειστεί η χώρα τον Μάιο; Πως θα πληρωθούν οι μισθοί και οι συντάξεις;

Οι απαντήσεις μας ποικίλουν, καμιά όμως δεν φαντάζει πειστική. Στάση πληρωμών, αναδιάρθρωση του χρέους, χρεωκοπία, μακροχρόνιο αναπτυξιακό πρόγραμμα, φορολόγηση της εκκλησιαστικής περιουσίας, μείωση των εξοπλισμών, κοινωνική δικαιοσύνη μπλα, μπλα, μπλα και πολλά άλλα πέφτουν στο κενό. Άρα η αριστερά είναι ανίκανη να απαντήσει και το ΠΑΣΟΚ δικαιώνεται ως η υπεύθυνη δύναμη που δεν θέλει, αλλά δεν μπορεί να κάνει κάτι άλλο. Τα λέει και ο ΓΑΠ. Η ΝΔ φταίει που φτάσαμε ως εδώ. Συνυπογράφει τα αιτήματα των διαδηλωτών και προσθέτει κι άλλα. Προσπαθεί να μας πείσει πως δίνει εθνικό αγώνα για να αποτινάξει τον ζυγό της επιτήρησης.

Μπορούμε να αναθέσουμε την απάντηση στην κρίση στην δεινότητα τον εκπροσώπων μας στα κανάλια που ούτως ή άλλως δεν λένε και τα ίδια; Γρήγορα εξ άλλου θα ‘ρθει η ερώτηση ναι αλλά ο Αλαβάνος είπε πως ο Πρωθυπουργός πρέπει να πάει στον Άρη, ναι αλλά ο Κουβέλης είπε πως διαφωνεί για το δημοψήφισμα, ναι αλλά ο Λαφαζάνης είπε πως πρέπει να κάνουμε στάση πληρωμών, συμφωνείτε; Εκεί αρχίζουμε τα περί δημοκρατίας και περί της δυνατότητας ο καθένας να λέει ότι θέλει οπότε η εικόνα συμπληρώνεται με το κομματικό χάος και ψάξε να βρεις ποιος έχει μείνει να σε ακούει.

Η εκπομπή μας καληνυχτίζει, αλλάζουμε κανάλι ή πέφτουμε για ύπνο και η γενική εικόνα είναι πως η Αριστερά είναι μια ανεύθυνη δύναμη που δεν έχει απαντήσεις, που κάνει εξαλλοσύνες (sik) όταν κλείνει τα λιμάνια ή κάνει ακτιβισμούς, που εδώ ο κόσμος χάνεται και αυτοί μαλώνουν μεταξύ τους,  που στην καλύτερη περίπτωση λέει σωστά πράγματα γενικά αλλά αυτό δεν φτάνει και στην χειρότερη λέει αυτά που λέει πάντα κάνει ανούσια πράγματα και άρα δεν μας είναι χρήσιμη σε τίποτα. Πολύ πολύ να μας πει καμιά καλή οικονομική ανάλυση.

Επανέρχεται λοιπόν το ερώτημα που πρέπει να απαντήσουμε με ένα σοβαρό τρόπο χθες. Ποιος είναι αυτός ο άλλος τρόπος να κάνεις πολιτική; Πως συγκροτείς αντιστάσεις; Πως αλλάζεις τους συσχετισμούς; Πως σπας την μονότονη παντοκρατορία της γραμμής της κυβέρνησης στα κανάλια; Πως αποδεικνύεις την αξιοπιστία σου και την χρησιμότητά σου; Πως παρεμβαίνεις στο κεντρικό πολιτικό επίπεδο και τι εκπροσωπείς;

Επειδή προφανώς δεν υπάρχει μία απάντηση σε ερωτήματα όπως τα παραπάνω και ακόμα περισσότερο επειδή θεωρώ πως αυτά είναι αντικείμενο μιας συλλογικής συζήτησης που μόνο αυτή μπορεί να δώσει απαντήσεις έστω και με όρους πειράματος, θα υπεκφύγω μέσω του παραδείγματός. Η σκέψη μου είναι να ανοίξουμε την συζήτηση όχι για το τι απαντάει η Αριστερά στον Πρετεντέρη αλλά για το πως παρεμβαίνει η Αριστερά μέσα στην κοινωνία, πως επανακτά δεσμούς, πως συγκροτεί την απάντηση της μέσα από την παρέμβασή της αφήνοντας τον ρόλο του εκφωνητή, αφηγητή, σχολιαστή και προσπαθώντας να αποτελέσει τον κρίσιμο καταλύτη στην κοινωνική κίνηση, την χρήσιμη δύναμη υπέρ του κόσμου που καταστατικά μεροληπτεί. Δηλαδή να δοκιμάσει πως οι αξίες, οι ιδέες και το πρόγραμμά της γίνονται χρήσιμες, πως το όραμα γεννιέται πατώντας στέρεα στη γη. Ισχυρίζομαι δε πως μετά θα χουμε να πουμε πολλά στον Πρετεντέρη που δεν θα θέλει καν να τ’ ακούσει, αλλά που πάρα πολυ κόσμος θα έχει ήδη ζήσει.

Γενικό πλαίσιο – το αυτονόητο

Αυτά που λέει το κόμμα και ο ΣΥΡΙΖΑ με όσο το δυνατόν πιο απλό και κατανοητό λόγο χωρίς να αφήνει κανένα να μας κατηγορεί ότι δεν έχουμε προτάσεις, ρίχνοντας το βάρος σε αυτούς που δημιούργησαν την κρίση, προσπαθώντας να πείσει ότι πρέπει να τους σταματήσουμε με κάθε τρόπο, βγάζοντας όλη την σύγκρουση με ΔΝΤ και ΕΕ, αλλά πάνω από όλα αναγορεύοντας σε βασικό αντίπαλο ΠΑΣΟΚ – ΝΔ και όσους κερδίζουν στην χώρα.

Δημιουργούμε κλίμα Αντί – Στάσης υπο τον γενικό τίτλο: Με αλληλεγγύη απαντάμε στην κρίση.

Μετά πολύ πιο εύκολα μεταφέρουμε στο κεντρικό επίπεδο την δουλειά που κάνουμε όλοι και όλες μαζί (δηλαδή από προέδρους και βουλευτές μεχρι μέλη, φίλους και όποιον άλλο θέλει) μέσα στην κοινωνία.

Το σχέδιο της εκστρατείας μας μπορεί να είναι κάπως έτσι:

Απλωνόμαστε σε χώρους δουλειάς και γειτονιές και κάνουμε πράξεις-δράσεις υποδομής, αλληλεγγύης, ανταλλαγής με τον πολιτισμό μέσο και στόχο.

Κανένας μόνος του στην κρίση – Τώρα είναι η ώρα

Αλληλεγγύη στους χώρους εργασίας και στις γειτονιές

Οχυρωματικά έργα στις γειτονιές και τους χώρους εργασίας σημαίνει:

Επανοικειοποίηση του χώρου και του χρόνου

Επανάκτηση του συλλογικού

Οδοφράγματα με μουσικές και χρώματα σημαίνει:

Η τέχνη και οι τεχνικές είναι εφικτό να αντισταθούν στην υπηρεσία του ανέφικτου

ή

Τι να τα κάνω τα τραγούδια σας, έχουμε τις δικές μας μουσικές, τα δικά μας χρώματα, τα δικά μας εργαλεία

Ανοιχτές επιτροπές παντού ενάντια στα μέτρα, στην κυβέρνηση,σ το ΔΝΤ, στο Πρόγραμμα,  στο Σύμφωνο και ότι άλλο περι Σταθερότητας ξέρουμε, σ την πολιτική της ΕΕ, στον νεοφιλελευθερισμό, στον καπιταλισμό, στον ιμπεριαλισμό και κυρίως απέναντι σε όσους κερδίζουν από εμάς, δηλαδή στο ντόπιο και ξένο κεφάλαιο, που λέγαμε παλιά, αλλά και σε όποιον κερατά φταίει για το μέλλον που μας ετοιμάζουν!

(Το παραπάνω δεν είναι απολίτικο απλά έχει λίγες δόσεις οργής παραπάνω)

Ομάδες δικηγόρων – συνδικαλιστών σε κάθε πόλη και κεντρικά για καταγγελίες μαζί με Ομάδες παρέμβασης στον εργοδότη και στην επιχείρηση. Δεν επιτρέπουμε καμία απόλυση – δεν επιτρέπουμε μείωση μισθών – αλλαγή στάτους εργαζομένων. Βοηθάμε τους εργαζόμενους να προχωρήσουν σε κινητοποιήσεις- απεργίες – καταλήψεις. Δημιουργούμε απεργιακά ταμεία και μέσω πολιτιστικών εκδηλώσεων τους στηρίζουμε οικονομικά. Ανοίγουμε το θέμα στην τοπική κοινωνία και διεκδικούμε την στήριξή τους.

Ομάδα επικοινωνίας και σχεδιασμού δράσεων σε κάθε πόλη και κεντρικά για την στήριξη και προβολή των κινητοποιήσεων μέσω ίντερνετ, με έξυπνα δελτία τύπου και πιο έξυπνες δράσεις. Σπάμε τον επικοινωνιακό αποκλεισμό. Στηρίζουμε κάθε τι που κινείται.

Ομάδα πολιτισμού με στόχο την στήριξη από διανοούμενους – καλλιτέχνες μέσω κειμένου υπογραφών, συνεντεύξεων – παρεμβάσεων αλλά και με την συμμετοχή τους στην διοργάνωση εκδηλώσεων με θέμα την κρίση. Προβολές, θεατρικά, καραγκιόζης, θέατρο δρόμου, συναυλίες, εκθέσεις κλπ

Ομάδα για την αλληλεγγύη στις γειτονιές με στόχο την στήριξη στο επίπεδο της καμπάνιας αλλά και δράσεων αλληλεγγύης των επιτροπών ενάντια στα μέτρα. Η ομάδα συνεργάζεται με τις υπόλοιπες και προωθεί θέματα και ιδέες στις γειτονιές σε όλες τις πόλεις της Ελλάδας προσφέροντας και την αναγκαία υποδομή.

Σε αυτή την προσπάθεια αξιοποιούμε στέκια – κοινωνικούς χώρους ή φτιάχνουμε καινούργιους μικρούς αυτοοργανωμένους χώρους αντίστασης και αλληλεγγύης, χώρους ελευθερίας, χώρους εκτός κρίσης 😉

Πρώτες ιδέες ανταλλαγής, μηδενίζοντας την υπεραξία, αξιοποιώντας την γνώση, δημιουργώντας εμπειρία αλληλεγγύης

• Μαθήματα για/με το παιχνίδι της μάθησης. Ότι ξέρουμε το μοιραζόμαστε ότι μας ενδιαφέρει το μαθαίνουμε. Ξένες γλώσσες, βοήθεια σε μαθήματα σχολείου, μουσική, ζωγραφική, υπολογιστές, μαθήματα σε και από μετανάστες κλπ
• Σπορ και θέαμα… Πρωτότυπες δράσεις ενίσχυσης του μαζικού αθλητισμού στις πλατείες και τους δημόσιους- ελεύθερους  χώρους της πόλης χωρίς διαγωνιστικό επίπεδο ανοιχτό για όλους και όλες (και για όλες τις ηλικίες)
• Ανταλλάσσουμε ρούχα, παιχνίδια και όχι μόνο – Χρησιμοποιούμε αυτά που μας χρειάζονται ανταλλάσσουμε τα υπόλοιπα – δηλαδή μεγάλα ανταλλακτικά-χαριστικά παζάρια -Δεν πετάμε αυτά που είναι χρήσιμα για άλλους
• Κερδίζουμε – μοιραζόμαστε χρόνο κάνουμε τις δουλειές μας συλλογικά και περνάμε καλύτερα…
• Τα παιδιά μας μπορεί να τα κρατήσει ο γείτονας όπως και εμείς τα δικά του. Εξ άλλου τα παιδιά είναι ευτυχία!
• Δεν ταξιδεύουμε μόνοι – η βενζίνη ακριβαίνει και όλο και κάποιος θα πηγαίνει προς τα κει…Φτιάχνουμε ένα πανελλαδικό site όπου ο καθένας δηλώνει αφετηρία και προορισμό και μοιραζόμαστε τα έξοδα της διαδρομής. Φυσικά υπάρχει και αξιολόγηση από τους χρήστες και μπορείς να γίνεις μέλος μετά από πρόσκληση. Ακόμα στο ίδιο site με τον ίδιο τρόπο φτιάχνουμε ένα δίκτυο ανθρώπων που προσφέρουν φιλοξενία σε όλη την Ελλάδα, ίσως με ένα πολυ μικρό λειτουργικό αντίτιμο.
• Συλλογικά γεύματα – κυριακάτικα γλέντια  Όλη η γειτονιά μετέχει στην γιορτή. Λίγο φαΐ ο καθένας, λίγο μουσικούλα/ Συλλογικά ψώνια από τα μαγαζιά της γειτονιάς. Φωτοτυπίες από το φωτοτυπάδικο – βιβλιοπωλείο της γειτονιάς και είμαστε έτοιμοι. Μην ξεχνάτε: Η φτώχεια θέλει καλοπέραση!
• Μια μεγάλη βάση δεδομένων ανοιχτή σε όλους – φορτώνουμε σε έναν υπολογιστή όλη την μουσική, τις ταινίες, τα παιχνίδια μας και ότι άλλο θέλουμε σε ηλεκτρονική μορφή…ή καλύτερα σε ένα σέρβερ – βάλτε κι άλλους στο παιχνίδι. Δεν μπορούμε να φτιάξουμε ένα δικό μας gamato σε ένδειξη αλληλεγγύης αλλά και γιατί έχουμε στερέψει…
• Κοινά δίκτυα παραγωγών – καταναλωτών, να ανακαλύψουμε ξανά την συνεργασία, τον συνεταιρισμό με τους δικούς μας όρους – το κέρδος δεν είναι το κριτήριο
• Μικρές συνεταιριστικές ή συνεργατικές επιχειρήσεις μπορούν να μας δώσουν λύσεις. Καλύτερα δεν είναι από το να κλείσουμε αυτήν που έχουμε;
• Οι δημόσιοι και ελεύθεροι χώροι μπορούν να ξαναγίνουν οι χώροι μας μέσα από τις καλλιτεχνικές και όχι μόνο παρεμβάσεις μας

Η φιλανθρωπία δεν μας ταιριάζει – Δεν συλλυπούμαι, δεν παρηγορούμε

Μοιραζόμαστε, γευόμαστε το αύριο και το δοκιμάζουμε σήμερα βασισμένοι στην εμπειρία του χθες

Όλοι και όλες στους δρόμους, στις πλατείες, στις γειτονιές

Να γευτούμε και να τραφούμε απ’ την αντίσταση

Για να κυριαρχήσει η δημιουργία για να ξεμπερδέψουμε απ την καταστροφή και την λαγνεία της

Δεν περιμένουμε. Έχουμε ήδη αργήσει. Ξεκινάμε;

Δεχόμαστε την αντίδραση, κατακρίνουμε την επίθεση

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ
ΤΟΥ ΑΠΟ ΜΗΧΑΝΗΣ ΘΕΑΤΡΟΥ
ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΙΘΕΣΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 10/5/09

Την Κυριακή 10 Μαΐου, περίπου στις 9:30 το βράδυ, το Από Μηχανής θέατρο δέχτηκε επίθεση από ομάδα αγνώστων, οι οποίοι βανδάλισαν το χώρο και, απειλώντας τους εργαζομένους του θεάτρου, εκβίασαν τελικά την ακύρωση της προγραμματισμένης παράστασης «Το κίτρινο σκυλί», έργο που έχει γραφτεί με αφορμή την ιστορία της Κωνσταντίνας Κούνεβα. Η εταιρεία θεάτρου Συν-Επί (+,Χ), ως καλλιτεχνική διεύθυνση του θεάτρου και συμπαραγωγός της παράστασης, νιώθει την ανάγκη να απαντήσει στα θέματα που φέρνει στην επιφάνεια μια τέτοια πράξη.

Το Από Μηχανής θέατρο είναι ένας χώρος στον οποίον στεγάζεται φέτος για πρώτη φορά η εταιρεία θεάτρου Συν-Επί (+,Χ), μία μη κερδοσκοπική εταιρεία και όχι μία εμπορική επιχείρηση. Η Συν-Επί (+,Χ) προσδοκεί σε ένα θέατρο καλλιτεχνικών αναζητήσεων. Επειδή ακούστηκαν πολλά για τους εμπορικούς όρους με τους οποίους στήθηκε η παράσταση, εμείς δηλώνουμε ότι :

– Η Κωνσταντίνα Κούνεβα ήταν ενήμερη για την κίνηση αυτή και δεν είχε εκφράσει καμία αντίρρηση για το γεγονός.

– Τα έσοδα από τη συγκεκριμένη παράσταση, καθώς και από την τελευταία, προγραμματισμένη για τις 2 Ιουνίου, θα κατατίθεντο στο λογαριασμό της Κ. Κούνεβα, ως συνεισφορά για την κάλυψη των εξόδων νοσηλείας της. Τα έσοδα από τις υπόλοιπες 8 παραστάσεις ελπίζαμε απλά ότι θα κάλυπταν τα έξοδα παραγωγής.

– Όλα τα έσοδα από τις επόμενες παραστάσεις του «Κίτρινου Σκυλιού» θα κατατεθούν στο λογαριασμό της Κωνσταντίνας Κούνεβα.

Συχνά το θέατρο έχει κατηγορηθεί ως μία τέχνη αποκομμένη από την κοινωνική πραγματικότητα. Βασικό μας κίνητρο ήταν και είναι η ανάδειξη του θεάτρου ως ζωντανού οργανισμού, ικανού να αφουγκραστεί τα ζητήματα της επικαιρότητας. Πώς δηλαδή μπορεί η θεατρική δημιουργία να ανταποκριθεί άμεσα σ’ αυτό που συμβαίνει στην κοινωνία. Πρέπει λοιπόν όλοι μας να αναρωτηθούμε τί τέχνη θέλουμε. Μια τέχνη μουσειακή, απευθυνόμενη σε μια ελίτ και διαπραγματευόμενη θέματα ανώδυνα ή μια τέχνη ζωντανή, μαχόμενη, που να αναπνέει με τους ρυθμούς της κοινωνίας και να διαπραγματεύεται, έστω και με λάθος τρόπο, ζητήματα καίρια και επιτακτικά; Η τοποθέτηση μας αυτή ξεπερνά το καλλιτεχνικό γεγονός καθ’ αυτό και στέκεται μπροστά στη γενικότερη εικόνα : υπάρχει ελευθερία στην τέχνη; Μπορεί να υπάρξει κοινωνική ελευθερία σήμερα αν δεν υπάρχει καλλιτεχνική ελευθερία;

Η λογοκρισία, η επιβολή μιας απόφασης, το βίαιο σταμάτημα μιας παράστασης, το κατέβασμα ενός έργου από κάποια έκθεση είναι δείγματα εξουσιαστικής συμπεριφοράς, είτε προέρχεται από κρατικούς μηχανισμούς (παραδείγματος χάριν ότι συνέβη με το έργο του Thierry de Gaultier στην έκθεση outlook 2003 ή με το έργο της Εύας Στεφανή στο Art Athina 2007) είτε από ομάδες εκτός του συστήματος. Στόχος της Συν-Επί (+,Χ) είναι να δώσει βήμα σε όσο το δυνατόν περισσότερο κόσμο. Ακόμα και αν δεν συμφωνούμε απόλυτα με τον καλλιτέχνη, σα χώρος στηρίζουμε την ελευθερία της έκφρασης και της δημιουργίας, δίνοντας πάντα τη δυνατότητα στον αποδέκτη, όποιος και αν είναι, να δώσει απάντηση. Εμείς δε φιμώνουμε κανέναν και δε θα δεχτούμε κανενός είδους φίμωση.Η συζήτηση για τα όρια της τέχνης είναι παλιά και δύσκολη. Δεν θεωρούμε ότι μπορούμε να δώσουμε αυτή τη στιγμή κάποια άλλη απάντηση πέρα από το ότι εμείς θα συνεχίσουμε στον ίδιο δρόμο, γιατί στηρίζουμε ό,τι έχουμε κάνει μέχρι σήμερα και, πάνω απ’ όλα, πιστεύουμε στην ελευθερία του ατόμου, την ελευθερία του λόγου και της έκφρασης.

Θεωρούμε ότι το προχθεσινό συμβάν έπληξε όχι μόνο το Από Μηχανής θέατρο, με τις εκτεταμένες υλικές ζημιές αλλά κυρίως την δυνατότητα κοινωνικού διαλόγου και καλλιτεχνικού στοχασμού. Πιστεύουμε ότι δεν μπορείς να επιλύσεις κοινωνικά προβλήματα επιδεικνύοντας αντικοινωνική συμπεριφορά. Στόχος μας παραμένει ο διάλογος και η περαιτέρω συζήτηση πάνω σ’ ένα θέμα που αφορά όχι μονό ένα πρόσωπο άλλα ολόκληρη την ελληνική κοινωνία, τις δομές και τις αξίες στις οποίες στηρίζεται. Παραμένουμε ανοιχτοί σε σχόλια, απαντήσεις και αντιρρήσεις, εφόσον αυτές θέτονται σε μια βάση διαλόγου.

Κι αν ακόμη είναι νωρίς να τοποθετηθεί το θέατρο απέναντι σε τέτοια γεγονότα, κλείνουμε με τα λόγια της ίδιας της Κωνσταντίνας, την πιο ουσιαστική και δυνατή απάντηση που θα μπορούσε να δοθεί.

«Η κοινωνία σήμερα χρειάζεται σκέψη και διάλογο, η τέχνη πρέπει να εκφράζεται ελεύθερα. Γι’ αυτό να συνεχιστούν οι παραστάσεις του έργου του Φάις». Κων/να Κούνεβα

Γιατί συμμετέχω στο ευρωψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ

Επιστολή Β. Αλεξάκη στον Αλέξη Τσίπρα

Ο συγγραφέας Βασίλης Αλεξάκης, υποψήφιος για την Ευρωβουλή με το ψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ, έστειλε σήμερα στον Πρόεδρο του ΣΥΝ Αλ. Τσίπρα την ακόλουθη επιστολή:

Επειδή πιστεύω ότι ο πολιτισμός μιας κοινωνίας κρίνεται από τον τρόπο που συμπεριφέρεται στα ασθενέστερα μέλη της, επειδή τα κέρδη του κεφαλαίου δεν καταλήγουν ποτέ στις τσέπες των εργαζομένων,

Επειδή δεν δέχομαι να ονειρεύονται άλλοι για λογαριασμό μου,

Επειδή δεν θέλω να ζήσω σε μια καμένη γη που την περιβάλλει μια βρώμικη θάλασσα, ούτε σε μια κοινωνία όπου επιπλέουν οι απατεώνες σαν τους φελλούς,

Επειδή μια χώρα που περιθωριοποιεί τους ηλικιωμένους και τους νέους είναι μια χώρα χωρίς μέλλον και χωρίς παρελθόν,

Επειδή δεν καταλαβαίνω πώς γίνεται οι αδέσποτες σφαίρες να  βρίσκουν πάντα τον στόχο τους,

Επειδή δεν μπορώ να πιστέψω ότι υπάρχουν γονείς που δεν θέλουν τα παιδιά τους να μάθουν να σκέφτονται ελεύθερα,

Επειδή απαραίτητη προϋπόθεση για την χειραφέτηση της παιδείας είναι ο διαχωρισμός Εκκλησίας και Κράτους,

Επειδή η θέση των εικονισμάτων είναι στις εκκλησίες και όχι στα σχολεία, τα δικαστήρια και τους στρατώνες,

Επειδή το Βυζάντιο δεν συνεχίζει την Αρχαιότητα αλλά την αναιρεί όπως η νύχτα αναιρεί τη μέρα,

Επειδή, όπως έλεγε ο Μανόλης Αναγνωστάκης, πρέπει να λέμε την αλήθεια στα παιδιά,

Επειδή κάποτε πρέπει να γίνουν γνωστά τα περιουσιακά στοιχεία της Εκκλησίας και των μοναστηριών,

Επειδή μια χώρα όπου έχουν ανθίσει τόσα τραγούδια για τη «μαύρη» ξενιτιά θα έπρεπε να συμπεριφέρεται διαφορετικά στους ξένους,

Επειδή η Ευρώπη φέρει το όνομα μιας μετανάστριας από τη Φοινίκη που έπεσε θύμα βιασμού,

Επειδή ευελπιστώ ότι θα ισχύσει κάποτε η δημοτική και για τα κύρια ονόματα,

Επειδή με ξαφνιάζει το γεγονός ότι το τόσο διαδεδομένο όνομα Γιάννης δεν εμφανίζεται σε κανένα δελτίο ταυτότητας,

Επειδή θεωρώ ότι η ωραιότερη λέξη που έδωσε η Ελλάδα στον κόσμο είναι η λέξη διάλογος,

Επειδή η λέξη μονόλογος είναι δυστυχώς κι αυτή ελληνική,

Επειδή κανένας λαός δεν δικαιούται να κομπάζει για τη γλώσσα του, γιατί καμιά δεν είναι δημιούργημα ενός μόνο λαού,

Με μεγάλη μου χαρά θα πάρω μέρος στον αγώνα που διεξάγει ο ΣΥΡΙΖΑ για τις Ευρωεκλογές της 7ης Ιουνίου.

Cine Κρίση

Ο ΣΥΡΙΖΑ, προκειμένου να ενισχύσει την πολιτιστική διάσταση στον προεκλογικό του αγώνα για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, προγραμματίζει κινηματογραφικό τριήμερο (22-24 Μαίου 2009) προβολών και συζητήσεων με θέμα Κινηματογράφος και κρίση στον κινηματογράφο Άστυ (πεζόδρομος Κοραή, σταθμός μετρό «Πανεπιστήμιο»).

Καθημερινά μετά την προβολή θ’  ακολουθεί συζήτηση. Το πρόγραμμα είναι το ακόλουθο:

Παρασκευή, 22 Μαίου, 7μμ:

*Κρίση! Ταινία μικρού μήκους για την κρίση σήμερα.

*Μοντέρνοι καιροί (1936) του Τσάρλι Τσάπλιν.

Συζητούν με τους θεατές:

Στράτος Κερσανίδης, κριτικός κινηματογράφου της εφημερίδας Εποχή &

Μαρία Φραγκιαδάκη,  μέλος της Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ.

Τη συζήτηση συντονίζει ο μουσικός παραγωγός Στέλιος Ελληνιάδης.

Σάββατο, 23 Μαίου, 7μμ:

*Κρίση! Ταινία μικρού μήκους για την κρίση σήμερα.

*Kuhle Wampe ή Σε ποιον ανήκει ο κόσμος; (1932) των Μπέρτολτ Μπρεχτ-Ζλατάν Ντούντοβ-Χανς Άϊσλερ.

Συζητούν με τους θεατές:

Νάντια Βαλαβάνη, συγγραφέας &

Ελένη Σωτηρίου, υποψήφια Ευρωβουλευτής.

Τη συζήτηση συντονίζει ο θεωρητικός του κινηματογράφου Διαμάντης Λεβεντάκος.

Κυριακή, 24 Μαίου, 7μμ:

* Κρίση! Ταινία μικρού μήκους για την κρίση σήμερα.

* Οι αντάρτες του Μπροντγουέι (1999) του Τιμ Ρόμπινς.

Συζητούν με τους θεατές:

Κώστας Τερζής, κριτικός κινηματογράφου της εφημερίδας Αυγή &

Μάνια Παπαδημητρίου, ηθοποιός, υποψήφια Ευρωβουλευτής.

Τη συζήτηση συντονίζει ο σκηνοθέτης Γιάννης Κατωμερής.

Η είσοδος είναι ελεύθερη.

Ποίηση και πολιτική

Του ΑΛΕΚΟΥ ΑΛΑΒΑΝΟΥ από την ΑΥΓΗ

Η συζήτηση ξεκίνησε με πολύ «βία». Αλλά δεν ήταν κενή περιεχομένου.

Σε μια χώρα η συμβολική σταθερά, μαζί με τη σημαία, είναι ο Εθνικός Ύμνος. Το πολίτευμα εξελίσσεται. Η ιστορία έχει πολλαπλές αναγνώσεις. Το νόμισμα μπορεί να είναι κοινό με άλλους. Οι γλώσσες μπορεί να είναι διαφορετικές.

Οι δυο πρώτες στροφές του Ύμνου εις την Ελευθερίαν είναι ίσως το πρώτο ποίημα που μαθαίνουμε από μικρά παιδιά. Και είναι, ταυτόχρονα, το πιο επίσημο κρατικό κείμενο, μαζί με το Σύνταγμα, χωρίς μάλιστα να αναθεωρείται.

Κι όμως. Η ανάγνωση της πρώτης στροφής του από τον ΣΥΡΙΖΑ μέσα στη Βουλή οδήγησε σε μια συζήτηση και συγκρουσιακή και φανατική και πλούσια και χρήσιμη και βαθιά. Και σε καφενεία και σε γεύματα διανοουμένων. Και στις πολιτιστικές σελίδες εφημερίδων και σε δημοφιλείς εκπομπές της τηλεόρασης. Και ιδιαίτερα στο Διαδίκτυο. Για κάτι που εθεωρείτο από τους πάντες αυτονόητο, χωρίς όμως, εν τέλει, να είναι.

Το περιστατικό πήρε αυτές τις απρόσμενες διαστάσεις, γιατί άγγιξε τον υπερευαίσθητο χώρο των σχέσεων ποίησης και πολιτικής. Κι αξίζει να μας οδηγήσει σε μερικές σκέψεις που προκάλεσε.

Α. Η κοινή καταγωγή πολιτικής και ποίησης

Από πολλούς αμφισβητήθηκε το δικαίωμα της πολιτικής να προσφεύγει στην ποίηση. Να «χρησιμοποιεί» τον Εθνικό Ύμνο ως επιχείρημα ή ατάκα. Είναι ασέβεια, είναι σφετερισμός, λένε. Η πολιτική κινείται στο χώρο του ρεαλιστικού. Στην καθημερινότητα. Είναι εφήμερη. Η ποίηση κινείται στο χώρο των συμβόλων. Είναι αιώνια. Είναι αμόλυντη. Είναι ουδέτερη. Έτσι λένε.

Μια τέτοια άποψη δεν αντιστοιχεί στη γενεαλογία ούτε της ποίησης ούτε της πολιτικής. Αυτό είναι ιδιαίτερα οικείο σε μια χώρα όπως η Ελλάδα. Ο Όμηρος έγραψε για έναν πόλεμο. Η ποίηση του Τυρταίου γίνεται όπλο για να νικήσουν οι Σπαρτιάτες τους Μεσσήνιους. Ο Σόλωνας «είναι ο πρώτος Έλλην που χρησιμοποίησε την ποίηση ως όργανο πολιτικής σκέψεως», κατά τον Κωνσταντίνο Τρυπάνη. Ο Αρχίλοχος, τολμηρός, αντιηρωικός, ειρηνιστής: «Τι με νοιάζει, ας πάει να χαθεί», γράφει για την ασπίδα του που κατέληξε στα χέρια ενός εχθρού.

Μέσα στους αιώνες, ποίηση και πολιτική έκαναν το δικό τους, ξεχωριστό αλλά και κοινό ταξίδι. Η σχέση τους δεν ανάγεται μόνο στην καταγωγή, στους κοινούς προγόνους. Επιβεβαιώνεται κατά καιρούς και κατά τόπους με έναν εκρηκτικό τρόπο. Με τον Ακάθιστο Ύμνο, με τον Σολωμό, με τον Ρίτσο. Με τον Γκαίτε, με τη Μασσαλιώτιδα, με τον Μαγιακόφσκι.

Υπάρχει μια μόνιμη σχέση, ένας κοινός τόπος, μια εφαπτόμενη ζώνη ανάμεσα σε ποίηση και πολιτική. Όσο και να αποκαλείται «τέχνη του εφικτού», η πολιτική έχει ανάγκη τη μαγεία, την ουτοπία, τον συναισθηματισμό, την ευαισθησία που συναντούμε στην ποίηση. Αλλά και η ποίηση, στον βρώμικο κοινωνικό χώρο όπου διεξάγονται σκληρές ή ευτελείς και ιδιοτελείς πολιτικές αντιπαραθέσεις, διεισδύει με τόλμη, διαπερνά τα πιο σκοτεινά σημεία, τρέφεται το ριζικό της σύστημα και βγαίνουν άνθη του κακού ή του καλού.

Όσο ευρύτερος είναι ο κοινός τόπος, τόσο το καλύτερο για την πολιτική. Βγαίνει από το κέλυφος της στειρότητας και της επαναληπτικότητας. Η ομιλία του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ στην Ουάσιγκτον είναι αδιαμφισβήτητη μαρτυρία. Αυτό, βέβαια, ίσως να είναι χειρότερο για την ποίηση. Όμως η σχέση είναι αντιφατική, δύστροπη, συγκρουσιακή και κάποτε επικίνδυνη.

Β. Οι παγίδες της πολιτικής εκμετάλλευσης της ποίησης.

Πριν τελειώσει καλά-καλά η συζήτηση στη Βουλή, είχε ξεκινήσει η μάχη των μπλογκ. Μια πανστρατιά των ιστοσελίδων της ακροδεξιάς για τον ΣΥΡΙΖΑ και τα ηγετικά του στελέχη, που δεν γνωρίζουν τον Εθνικό Ύμνο. Ταυτόχρονα, μια έντονη συμμετοχή και από τα αριστερά. Λιγότερο φανατισμένη. Πιο προβληματισμένη. Με μια αγωνία μήπως ο ομιλητής είχε πέσει σε παγίδα.

Άλλο η συνάντηση, η επαφή πολιτικής και ποίησης. Άλλο η λεηλασία, η κυρίευση, ο εκμηδενισμός της δεύτερης από την πρώτη. Η προσέγγιση της ποίησης όχι στη βάση της αμοιβαίας αυτονομίας, αλλά στη βάση της κομματικής ιδιοτέλειας και της ευκαιριακότητας. Αυτό είδαμε τις πρώτες μέρες με την επίθεση στο ΣΥΡΙΖΑ και με την γρήγορη και πρόχειρη επιλογή κάποιων τηλεοπτικών δελτίων.

Όλα αυτά έφεραν στο νου καταστάσεις που ξέρουμε από την ιστορία της λογοτεχνίας. Ανάδειξη, ως κεντρικού αξιολογικού κριτηρίου, της λογοτεχνίας της υποδούλωσής της σε πολιτικούς στόχους κι όχι της αισθητικής της αξία. Επιβολή στο χώρο της τέχνης του πολιτικού αξιώματος «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα». Η αλλαγή ακόμα και της ορθογραφίας, η απάλειψη ή η αυθαίρετη ερμηνεία λέξεων, η παράδοση βιβλίων στην πυρά, η εξαφάνιση συγγραφέων από τα βιβλιοπωλεία είναι εικόνες από τη συλλογή των βιασμών της πολιτικής σε βάρος της ποίησης, όπως και της επιστήμης.

Αυτές παρουσιάζονται σε κάθε καθεστώς και σε κάθε δύναμη που έχει εγκαταστήσει ή τείνει στον αυταρχισμό. Και, δυστυχώς, τέτοια φαινόμενα έχουν αναδειχθεί και στο ρεύμα της κοινωνικής απελευθέρωσης που έδωσε και πήρε έμπνευση από την τέχνη. Η εποχή της άνθησης του Πικάσο, του Μπρετόν, του Ελυάρ του Αραγκόν ήταν η ίδια εποχή με τις διώξεις της Αχμάτοβα, του Πάστερνακ, του Μπουλγκάκοφ, του Μπαχτίν.

Για μας είναι σαφές: Άλλο ο δημιουργός και άλλο η δημιουργία. Άλλο «κομματικό βιβλιάριο» έχει ο πρώτος, άλλο η δεύτερη. Η Πείνα του Κνουτ Χάμσουν παραμένει συγκλονιστικό έργο, παρά το γεγονός ότι ο συγγραφέας της χάρισε το βραβείο Νόμπελ στον Γκαίμπελς. Το ίδιο και τα ποιήματα του Έζρα Πάουντ, παρότι υποστηρικτής του Μουσολίνι.

Η Αριστερά γνωρίζει πια πολύ καλά, από την υπόθεση του σοσιαλιστικού ρεαλισμού, ότι σε κανέναν δεν έχεις δικαίωμα να επιβάλλεις τη στρατευμένη τέχνη. Η τέχνη είναι για την τέχνη, είναι για την αγάπη, είναι για τον παράδεισο ή την κόλαση, είναι και για τη στράτευση, είναι για την πολιτική, εφόσον η ίδια το επιλέξει.

Γ. Η αποδόμηση της πολιτικής γλώσσας από την ποίηση

Τα φαινομενικό σημείο αντιπαράθεσης ήταν αν στην πρώτη στροφή του Εθνικού Ύμνου αναφέρεται η «βία» ή «βιά», «βια», βιασύνη. Στην πορεία έγινε σαφές ότι όλες οι έγκριτες εκδόσεις του Σολωμού, από τον Πολυλά μέχρι την Προεδρεία της Δημοκρατίας, έχουν την πρώτη.

Όχι ότι αυτό δεν έχει τη σημασία του. Σε επίπεδο εντυπώσεων όμως. Σχετικά με τον ΣΥΡΙΖΑ είχε χυθεί πολύ μελάνι για ευθύνες που δεν είχε, για το κάψιμο της ελληνικής σημασίας ή του κουβούκλιου στον Άγνωστο Στρατιώτη. Αυτά τώρα θα συμπληρώνονταν από την κατάπτυστη αμάθεια, την άγνοια του ίδιου του Εθνικού Ύμνου.

Άνοιξαν μια παγίδα, έπεσαν οι ίδιοι μέσα.

Το πραγματικό διακύβευμα όμως ήταν άλλο. Η πραγματική δύναμη που είχαν, εν τέλει, οι τέσσερις αυτοί στίχοι να επανακτήσουν το νόημα τους, το αφυδατωμένο από σχολικές εορτές και διεθνείς ποδοσφαιρικές αναμετρήσεις, και να αμφισβητήσουν τον κυρίαρχο λόγο της εξουσίας και των κεντρικών μέσων μαζικής ενημέρωσης.

«Είναι κακό σημάδι όταν οι πολιτικοί και οι πολιτικοποιημένοι δεν θέλουν να ακούν να γίνεται λόγος για τη λογοτεχνία, κακό σημάδι κυρίως για αυτούς, επειδή δείχνουν ότι φοβούνται κάθε χρήση της γλώσσας που θέτει υπό αμφισβήτηση τη βεβαιότητα του δικού τους γλωσσικού κώδικα»: μια διεισδυτική παρατήρηση του Ίταλο Καλβίνο σε μια ωραία ομιλία του στη Μασαχουσέτη το 1976 για τις «Ορθές και εσφαλμένες πολιτικές χρήσεις της λογοτεχνίας», που μας έχει παρουσιάσει ο Θανάσης Γιαλκέτσης.

Η λέξη «βία» κυριάρχησε στο πολιτικό λεξιλόγιο του συστήματος εδώ και τρία χρόνια, από την εποχή του άρθρου 16 και από τις μέρες που η ριζοσπαστική Αριστερά εισέρχεται δυναμικά στο πολιτικό σκηνικό με μια νέα κινηματική λογική.

Όχι ότι δεν υπήρχε και δεν υπάρχει πρόβλημα βίας στο χώρο των πολιτικών δράσεων. Όμως το «αποκηρύξτε τη βία» ήταν η πρόταση-κλειδί για να αποκηρύξει η Αριστερά την κινηματική λογική, να αποδεχθεί τη λογική του αυταρχισμού και της αναθεώρησης του Συντάγματος, να παραιτηθεί από το αίτημά της να αναζητηθούν οι αιτίες της εγκληματικότητας, της βίας, του θανάτου ακόμη, που αφορά στη νεολαία στον κυνισμό της εξουσίας, στη φτώχεια, στην ανεργία, στη σχολική διαρροή, στην οικογενειακή παθολογία. Το 2008 κανένας θάνατος από πολιτική βία. Σχεδόν 2.000 θάνατοι από ναρκωτικά, αυτοκτονίες, εργατικά ατυχήματα.

Για αυτό και η γελοία άποψη ότι αν υποστηρίζεις ότι ο Σολωμός γράφει «βία», ότι δεν εννοεί «βιασύνη», τότε σημαίνει ότι τάσσεσαι με τα μολότοφ.

Το καλό είναι ότι μετά τον πρώτο κύκλο της ποδοσφαιρικής προσέγγισης ακολούθησε ένας δεύτερος κύκλος, με αντεγκλήσεις πάλι, αλλά σοβαρού προβληματισμού. Κανένας δεν περίμενε ότι η αναφορά ενός σύντομου αποσπάσματος στη Βουλή θα μπορούσε να πυροδοτήσει μια τόσο ευρεία και μαχόμενη συζήτηση για τους πιο γνωστούς και πολυτραγουδισμένους στίχους στη χώρα μας και να αναδείξει τέτοιο χάσμα ερμηνειών.

Αξίζει να αναφέρει κανείς τον χώρο που έγινε, εξ όσων γνωρίζω, η πιο ενδιαφέρουσα και σοβαρή συζήτηση [στο ιστολόγιο του Νίκου Σαραντάκου].

Έτσι, αν κάποιος υποστηρίζει ότι ο Σολωμός έγραφε και εννοούσε «βία» δεν σημαίνει ότι τάσσεται με τη βία. Ή, αν η άλλη πλευρά υποστηρίζει ότι ο Εθνικός Ύμνος γράφτηκε για να κάνουμε τα πράγματα βιαστικά, δεν σημαίνει ότι είναι αμέτοχος των ευθυνών για τη βία στη σημερινή κοινωνία.

Στην πραγματικότητα, αυτό που αμφισβητήθηκε είναι ο κατεστημένος πολιτικός λόγος, ο αλλοτριωμένος, o απολιθωμένος, ο κατασταλτικός λόγος. Ο λόγος που, ακριβώς γιατί υπερασπίζεται την αποξένωση των λέξεων από τα ζωντανά τους νοήματα, από το βίωμα και τη σκέψη, οδηγεί στην επιβολή-υποταγή, στη μια και κυρίαρχη άποψη, στη γλώσσα και τη δύναμη των κρατούντων.

Αντίθετα, ο απελευθερωτικός λόγος της ποίησης απενοχοποιεί τις λέξεις, αποκαθιστά τον διάλογο, εμπνέει τη σκέψη και την έρευνα, προσεγγίζει το βάθος και τις αντιθέσεις των πραγμάτων και επιτρέπει μια δράση έξω από τους περιορισμούς του συστήματος. Τη σχέση ελευθερίας και γλώσσας την έχει επισημάνει πολύ έντονα ο Σολωμός: «Μήγαρις έχω άλλο στον νου μου, πάρεξ ελευθερία και γλώσσα;».

Αλλά με τέτοιο πάθος δεν υποστήριξαν την άποψή τους για τον «βιαστικό» Σολωμό. Υποστήριζαν τους κώδικες και τη γλώσσα του συστήματος, που δεν μπορεί να αντέξει ούτε τον εθνικό ποιητή του αν σπάει αυτούς τους κώδικες.

Mε εξαίρεση τους ειδικούς και τους λάτρεις της ποίησης, δεν έχουμε συνηθίσει τόσος πολύς κόσμος να έρχεται σε επαφή με το μεγαλείο και τον τρόμο του Ύμνου εις την Ελευθερίαν. Ο εικοσιπεντάχρονος Σολωμός, γεννημένος μπάσταρδος, αλκοολικός και δικομανής στο τέλος του ακραίου βίου του, ο συγκλονιστικός αυτός διανοητής, ο ποιητής του ανεξαρτοποιούμενου έθνους, βγάζει από την Κέρκυρα τη γλώσσα στους σημερινούς σοφολογιώτατους των συγκροτημάτων, επαναλαμβάνοντας ότι: Ναι, η βία είναι η μαμή της ελευθερίας.

Κάποιοι, μπερδεύοντας το 1820 με το 2000, φαίνεται να φοβήθηκαν ότι το βάρος των στίχων του δεν θα μπορούσαν να τον αντέξουν ούτε οι τοίχοι των Εξαρχείων: «Δυστυχιά του, ω δυστυχιά του, / Οποιανού θέλει βρεθή / Στο μαχαίρι σου αποκάτου / Και σ’ εκείνο αντισταθή/ […] Ερμιά, θάνατος και φρίκη / Όπου επέρασες κι εσύ […]» .

Η ποίηση του Σολωμού αντιστέκεται και αποδομεί τον λόγο της εξουσίας.

Δ. Η πολιτική ερμηνεία της ποίησης

Προέκυψε κι άλλο ένα θέμα. Μπορεί η πολιτική να έχει τη δική της στιγμή συνάντησης με την ποίηση αδιαμεσολάβητα; Ή έχει την υποχρέωση να προσαρμοσθεί στη γνώμη των ειδικών, αν και μεταξύ τους έχουν αγεφύρωτες διαφορές πολλές φορές.

Καθηγητές του πανεπιστημίου, λογοτεχνικοί κριτικοί, συγγραφείς περιόρισαν το θέμα στο νόημα της λέξης «βία», αναφέροντας την επτανησιακή διάλεκτο, τα ιταλικά, την Κέρκυρα και οπωσδήποτε τον Μπαμπινιώτη.

Είναι έτσι, όμως; Ερμηνεύεται η ποίηση λέξη-λέξη και μετά βγαίνει το άθροισμα των ερμηνειών, κι έτσι μέσα σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να κινηθεί η πολιτική με κόσμιο και καθωσπρέπει τρόπο, όπως όταν σεμνά παρακολουθεί θεατρικές πρεμιέρες δίπλα στις celebrities της διανόησης;

Λέει πολλά ενδιαφέροντα για αυτό ο Ελύτης στην ομιλία του κατά την παραλαβή του βραβείου Νόμπελ: Ο Διονύσιος Σολωμός κατάφερε «να δραστηριοποιήσει όλες τις δυνατότητες του γλωσσικού οργάνου στην κατεύθυνση του θαύματος». «Η ποίηση εγείρεται στο σημείο που ο ορθολογισμός καταθέτει τα όπλα, για να αναλάβει εκείνη να προχωρήσει στην απαγορευμένη ζώνη». «Εάν η γλώσσα αποτελούσε απλώς ένα μέσο επικοινωνίας, πρόβλημα δεν θα υπήρχε. Συμβαίνει όμως να αποτελεί και εργαλείο μαγείας και φορέα ηθικών αξιών». Κι απευθυνόμενος στους ξενόγλωσσους ακροατές του εξ ονόματος των ελλήνων ποιητών, «Σας γνωρίζουμε και μας γνωρίζετε από το είκοσι ή έστω το τριάντα τοις εκατό που απομένει ύστερα από τη μεταγλώττιση».

Το θαύμα δεν ερμηνεύεται. Και η μεταγλώττιση είναι ακριβώς η ερμηνεία σε μια άλλη γλώσσα και κάτι παραπάνω γιατί είναι και αυτή ποίηση. Και κανείς δεν έχει δικαίωμα να διαγράψει το υπόλοιπο εβδομήντα ή ογδόντα τοις εκατό του Καρυωτάκη ή του Ρίτσου.

Η άποψη του Ελύτη στηρίζεται σε όλη τη γλωσσολογία. Από τον Σωσύρ, με τη γλωσσολογική μονάδα ως μια ενότητα διπλής όψης, με το σημαίνον και το σημαινόμενο, την ακουστική αναπαράσταση και τη σημασία. Τον Μπαρτ για τους δύο παράλληλους χώρους στη γλώσσα. Τον Μπενβενίστ για τις διαφορετικές σημασίες μιας λέξης, απομονωμένης ή στο πλαίσιο μιας πρότασης. Tον Λακάν με την αυτονομία της γλώσσας από το νόημα και την αντίσταση της ποίησης στη νοηματοδότηση. Μέχρι τον Τσμόσκυ με τη δομή επιφάνειας και βάθους.

Οι «σολωμιστές» –ένας όρος που αγνοούσα μέχρι πριν λίγες ημέρες– για τις νύχτες που ανέλυαν τον ζακυνθινό ποιητή έχουν την πλήρη εκτίμησή μας. Δεν μπορούν όμως να επιβάλλουν την ερμηνεία τους. Ούτε καν ο ίδιος ο ποιητής θα μπορούσε.

Η πολιτική συναντάται με την ποίηση με τους δικούς της όρους. Όπως και ο έρωτας. Ποιος «ελυτιστής» μπορεί να υπαγορεύσει στον ερωτευμένο φοιτητή τη σημασία των στίχων του Ελύτη «Έχεις μια γεύση τρικυμίας στα χείλη, / Κι ένα φόρεμα κόκκινο σαν το αίμα»; Ποιος καβαφιστής το «Και σαν σωθήκαν τ’ ακριβά πιοτά, / και σαν πλησίαζε πια η ώρα τέσσερες, / στον έρωτα δοθήκαν ευτυχείς»;

Μάθαμε ομαδικά τον Σολωμό στην πρώτη δημοτικού. Το πρώτο πράγμα που μας συνάρπαζε ήταν η κραυγή που βγάζαμε όλοι μαζί στην τονισμένη λήγουσα του «τρομερή» και «τα ιερά».

Η δική μου γενιά ξανασυνάντησε στα φοιτητικά της χρόνια τον Σολωμό. 17 Νοέμβρη 1973, πυροβολισμοί, νεκροί και τραυματίες, φόβος και γενναιότητα, πικρή κι ελπιδοφόρα αίσθηση της Ιστορίας. Καθηγητής μας ήταν ο Δημήτρης Παπαχρήστου, φοιτητής της ΑΣΟΕΕ, όταν έκλεινε την εκπομπή του σταθμού του Πολυτεχνείου απαγγέλλοντας τον Εθνικό Ύμνο.

Έτσι, αν θέλετε τον όρο, γίναμε κι εμείς «σολωμιστές». Μέσα στις συνθήκες τις πιο ακραίας πολιτικής βίας που έχουμε στην εμπειρία μας.

Και τι παράξενο… Είχαμε δώσει εντελώς άλλο νόημα από τον ποιητή. Αν ο Σολωμός υποστηρίζει ότι μόνο με τη βία θα επικρατήσει η ελευθερία, η γενιά μου δήλωνε ότι για την ελευθερία είναι έτοιμη να υποστεί τη βία.

Ε. Η ποίηση για την Αριστερά

Το πρόβλημα λοιπόν, όπως μας το έθεσαν, είναι γιατί ασεβήσαμε. Γιατί παραβιάσαμε τα σύνορα μεταξύ πολιτικής και ποίησης. Γιατί τολμήσαμε να φέρουμε τον Εθνικό Ποιητή μέσα στο Εθνικό Κοινοβούλιο. Για μας, την Αριστερά, το πρόβλημα είναι ακριβώς το αντίστροφο. Γιατί τα σύνορα είναι τόσο αδιαπέραστα. Γιατί τείχη «ανεπαισθήτως έκλεισαν από τον κόσμο έξω», και την Αριστερά από τον κόσμο της ποίησης.

Το εγχείρημα της Αριστεράς δεν είναι ένα αποκλειστικά κομματικό εγχείρημα. Ως μόνο τέτοιο, θα αποτύχει. Είναι μια άλλη αντίληψη, φιλοσοφική, κοινωνική, οικονομική, πολιτιστική, αισθητική.

Σε πολλούς από εμάς, στην αργόσυρτη εφηβική τελετουργία μύησης στην Αριστερά δεν ακούγονταν κείμενα του Μαρξ και του Ένγκελς. Γινόταν απαγγελία στροφών του Χικμέτ και του Σεφέρη, ανάγνωση σελίδων του Σάλιντζερ και του Λουντέμη.

Όσο διαρρηγνύεται αυτή η συμβίωση, τόσο αφαιρείται το οξυγόνο από το εγχείρημα της αριστεράς. Η ποίηση, και γενικώς η λογοτεχνία και γενικότερα ακόμα η τέχνη, δεν είναι ο διάκοσμος σε ψηφοδέλτια. Δεν είναι μόνο η στράτευση δημιουργών ή δημιουργιών σε κάποιους μεγάλους στόχους. Είναι ζωτική διάσταση και για την πολιτική σύλληψη και επεξεργασία.

Όταν μετά τη δίνη του πολέμου ο Ελύτης αρχίζει να γράφει το Άξιον Εστί δεν απευθύνεται ούτε στον πολιτικό ούτε στον επιστήμονα για να μάθει πού είμαστε και πού τραβάμε. «Eξόριστε Ποιητή, στον αιώνα σου, λέγε, τι βλέπεις».

Σε αυτή την πλευρά, την εσωτερική ανάγκη της πολιτικής για την τέχνη, είναι σημαντικές οι επισημάνσεις του Ίταλο Καλβίνο στην ίδια ομιλία του: «Η λογοτεχνία είναι αναγκαία στην πολιτική πριν απ’ όλα όταν αυτή δίνει φωνή σε αυτό που δεν έχει φωνή, όταν δίνει όνομα σε αυτό που δεν έχει ακόμα όνομα και ειδικά σε αυτό που η πολιτική γλώσσα αποκλείει ή προσπαθεί να αποκλείσει […]. Η λογοτεχνία είναι σαν ένα αυτί που μπορεί να ακούει πέρα από εκείνη τη γλώσσα που κατανοεί η πολιτική. Είναι σαν ένα μάτι που μπορεί να βλέπει πέρα από τη χρωματική κλίμακα που αντιλαμβάνεται η πολιτική». Κι ακόμα, η λογοτεχνία διαθέτει την ικανότητα «για δημιουργία εκείνου του είδους προτύπων-αξιών που είναι ταυτόχρονα αισθητικά και ηθικά, θεμελιώδη για κάθε σχέδιο δράσης, ειδικά στην πολιτική ζωή».

Έχει μεγάλο κόστος η δυστοκία μας να επαναλειτουργήσουν οι συνάψεις Αριστεράς και τέχνης. Κι έχει μεγάλο τίμημα η αδυναμία μας να αντιδράσουμε στη δύναμη προσεταιρισμού της τέχνης που έχει το σύστημα — εξουσία, προβολή, χορηγία.

Οι ευθύνες βρίσκονται κυρίως σε μας, όσους ενεργοποιούμαστε στην Αριστερά. Βρίσκονται και στην άλλη όμως πλευρά, στην τέχνη: «Εξόριστε Ποιητή» σήμερα γιατί σωπαίνεις; Γιατί έχεις αποστρέψει το πρόσωπό σου; Βλέπεις «τα έθνη», «τα πελέκια» και «τους εμπόρους»; Βλέπεις τη «διαρκή επανάσταση»; Βλέπεις «τα αγόρια και τα κορίτσια»; Δεν συναισθάνεσαι ότι είναι δική σου η ευθύνη για να βλέπεις και να μας λες «την αλληλουχία των κρυφών νοημάτων»;

Γι’ αυτό λοιπόν εμείς, η Αριστερά, οφείλουμε να παραβιάζουμε συνεχώς τα σύνορα ποίησης και πολιτικής.

Γι’ αυτό χαρήκαμε με τον Δεκέμβρη, με τα χιλιάδες παιδιά που όχι μόνο βγήκαν στους δρόμους από το μηδέν αλλά κελάηδησαν με τα ευρηματικά τους συνθήματα, με τα δρώμενα στις πλατείες, με τα βίντεο.

Γι’ αυτό, μια κι όλες οι σκέψεις αυτές ξεκίνησαν από τον Σολωμό, αγωνιζόμαστε ο λαός και η νεολαία να δώσουν κάποτε τις δικές τους καινούργιες κι εντελώς απρόβλεπτες ερμηνείες στην ποίηση του. Κι οι λέξεις να πάρουν την εκδίκησή τους.

Δώστε τον Ύμνο στον λαό.

Η καλύτερη απάντηση από την ίδια την Κωνσταντίνα Κούνεβα

Η αλληλεγγύη τους μου μυρίζει λογοκρισία, μπουρδολογία και τζάμπα μαγκιά

Για τις 10:15 σήμερα το βράδυ  ήταν προγραμματισμένη η πρεμιέρα της παράστασης «Το κίτρινο σκυλί» στο Από μηχανής Θέατρο.

Με αφορμή την επίθεση με καυστικό οξύ κατά της Βουλγάρας γυναίκας, συνδικαλίστριας, μετανάστριας Κωνσταντίνας Κούνεβα, ο συγγραφέας Μισέλ Φάις έγραψε ένα μακρύ μονόλογο μιας νέας γυναίκας.

Δεν ξέρω αν το έργο είναι καλό ή κακό και ίσως να μην μάθουμε και ποτέ.

Κάποιοι «επαναστάτες» εργολάβοι της αλληλεγγύης αποφάσισαν για όλους μας στο όνομα της αλληλεγγύης να μην ξεκινήσει η σημερινή παράσταση.

Τα έσοδα από την σημερινή παράσταση όπως και από την τελευταία ήταν αποφασισμένο και ανακοινωμένο να δοθούν στην Κ. Κούνεβα. Αυτό όμως καθόλου δεν εμπόδισε τους περίπου 30 «υπεραλληλέγγυους» από το «πρωτοπόρο», «επαναστατικό» τους «καθήκον».

Πριν ξεκινήσει η παράσταση λοιπόν στόλισαν τους γύρω τοίχους με συνθήματα, πέταξαν τρικάκια, στρίμωξαν σε μια γωνία και γιουχάρισαν το συγγραφέα του έργου και εν συνεχεία κάποιοι από αυτούς μπήκαν στην αίθουσα του θεάτρου πέταξαν μπογιές στις εξέδρες και στο σκηνικό, καταστρέφοντάς το και αποχώρησαν εν ειρήνη ενώ η σκόνη από τους πυροσβεστήρες γέμιζε το θέατρο με αυτή την λεπτή κίτρινη σκόνη.

Αχ αυτή τη σκόνη διάφοροι από μας δεν θα την ξεχάσουμε ποτέ, μιας και κάποιοι «υπερεπαναστάτες», για να δείξουν την καθαρότητα τους, εκδικήθηκαν όσους και όσες διοργανώναμε το Ευρωπαϊκό Φόρουμ της Αθήνας ανοίγοντας όλους τους πυροσβεστήρες του γηπέδου μπάσκετ.

Μετά την αποχώρηση των «υπεραλληλέγγυων» περιττό να πω πως πλάκωσαν οι κάμερες και καταλαβαίνετε τα ρεπορτάζ των αυριανών δελτίων…

Το πράγμα έχει ξεφύγει και αυτό πρέπει να το συζητάμε ανοιχτά πια μέσα στο κίνημα.

Έχουμε γεμίσει φωτεινές πρωτοπορίες που στο όνομα της εξέγερσης, στο όνομα αγωνιστών και δεν ξέρω ποιου «επαναστατικού σχεδίου» κάνουν την μία καγκουριά μετά την άλλη και όποιος τους λέει μια γνώμη είναι τουλάχιστον ξεπουλημένος, υποταγμένος, γραφειοκράτης και φυσικά κομματόσκυλο.

Δεν είναι ένα και δύο πια τα περιστατικά.

Ο Πανούσης τραμπουκίζεται και του απαγορεύεται να μιλήσει μέσα σε πανεπιστημιακό χώρο την ώρα μάλιστα που το άσυλο βρίσκεται στο στόχαστρο.

Απλοί υπάλληλοι του ΗΣΑΠ βρίζονται, τραμπουκίζονται και φτάνουμε μετά από την βλακώδη επίθεση σε σταθμό του ΗΣΑΠ μέχρι την ποινικοποίηση των επιβατών του ηλεκτρικού και την κατηγοριοποίηση τους στους υποταγμένους μόνο και μόνο επειδή πηγαίνουν στις δουλειές τους με το τρένο.

Σήμερα διάβασα στο ίντυ και μια καταγγελία για βια κατά γυναικών στο Πάρκο Κύπρου και Πατησίων από «εξεγερμένο» άντρα που δεν μπορεί να συγκρατήσει την «επαναστατικότητά» του.

Ο Δεκέμβρης μας άφησε πολλές σπουδαίες παρακαταθήκες, μας άφησε χιλιάδες όμορφες εξεγερμένες στιγμές, άφησε όμως σε πολύ κόσμο και την ωμή αναίτια βία ως μία από τις τακτικές, ως ένα καθημερινό μέσο αγώνα και αυτό δεν μπορώ να φανταστώ που θα φτάσει. Μας αφήνει ακόμα διάφορες βλακώδεις φωτισμένες πρωτοπορίες. Πολλές τις είχαμε και από πριν αλλά μετά το Δεκέμβρη οι αυτόκλητοι σωτήρες έχουν γίνει ανυπόφοροι.

Δεν μπορεί να συνεχίσουμε σαν να μην συμβαίνει τίποτα. Μας αφορά όλους και όλες που ζήσαμε τον Δεκέμβρη, όλους και όλες που θεωρούμε πως βρισκόμαστε στην Αριστερά,στο κίνημα,στο δρόμο.

Τουλάχιστον ας το κουβεντιάσουμε.

Ο ΘΕΑΤΡΙΚΟΣ ΡΙΤΣΟΣ

Αφιέρωμα του Τμήματος Πολιτισμού του Συνασπισμού

στον μεγάλο μας ποιητή Γιάννη Ρίτσο

για τα 100 χρόνια από τη γέννησή του.

Συμμετέχοντας στο έτος Ρίτσου για τα 100 χρόνια από τη γέννησή του, το Τμήμα Πολιτισμού του Συνασπισμού οργανώνει την Τρίτη 12 Μαΐου 2009, ώρα 20:00, μεγάλη καλλιτεχνική εκδήλωση στο Μουσείο Μπενάκη (Πειραιώς 138) με τίτλο «Ο θεατρικός Ρίτσος».

Το ιδιαίτερα ενδιαφέρον στοιχείο της εκδήλωσης είναι ότι οι ηθοποιοί που εμφανίζονται ερμηνεύουν τον ίδιο ρόλο που είχαν ερμηνεύσει σε παλαιότερες παραστάσεις θεατρικών έργων του Γιάννη Ρίτσου, με τη συνοδεία ζωντανής μουσικής που είχε γραφτεί ειδικά γι’ αυτές.

Παράλληλα θα προβάλλονται βιντεοσκοπημένα στιγμιότυπα των παραστάσεων αυτών.

Οι ηθοποιοί που θα εμφανιστούν είναι με αλφαβητική σειρά: Νίκος Αϊβαλής, Νόνικα Γαληνέα, Γιώργος Γεωγλερής, Ειρήνη Ιγγλέση, Μαριάννα Κάλμπαρη, Εύα Κοταμανίδου, Κωνσταντίνος Κωνσταντόπουλος, Δημοσθένης Παπαδόπουλος, Βάνα Πεφάνη, Ρένη Πιττακή, Έφη Ροδίτη, Κερασία Σαμαρά, Έφη Σταμούλη, Μηνάς Χατζησάββας, Νίκος Ψαρράς,

ο τραγουδιστής Κώστας Θωμαΐδης και ο μουσικός Θοδωρής Οικονόμου.

Την παρουσίαση της εκδήλωσης θα κάνει ο Γιώργος Κιμούλης και τη σκηνοθετική επιμέλεια έχει ο Γιώργος Γεωγλερής.

Την ημέρα της εκδήλωσης θα εκτίθενται στους χώρους του Μουσείου θεατρικά ντοκουμέντα (προγράμματα, φωτογραφίες, χειρόγραφα του ποιητή, αφίσες κ.α.) από παραστάσεις του Γιάννη Ρίτσου στην Ελλάδα και το εξωτερικό.